Türkiye’nin Zanaat Geleneği Tehlikede: “Usta Kalmadı” Sessiz Krizi Büyüyor

Türkiye’nin Zanaat Geleneği Tehlikede: “Usta Kalmadı” Sessiz Krizi Büyüyor

Türkiye, sanayi sitelerinde yankılanan “çırak arıyoruz” ilanlarına rağmen gençlerin mesleki eğitime sırt çevirmesiyle derinleşen sessiz bir krizle karşı karşıya. Gediz ilçesinde de gözlemlenen bu durum, ülkenin üretim gücünün belkemiğini oluşturan el becerisine dayalı mesleklerin geleceğini tehdit ediyor. Tornacılıktan elektrikçiliğe, sıvacılıktan kaynakçılığa kadar birçok zanaat dalında usta bulmak giderek zorlaşıyor.

Sanayide Tehlike Çanları: Yetişen Usta Yok

Sanayi ve zanaat atölyelerinde çalışan ustalar, çırakların artık gelmediğini, gelen birkaç kişinin de işi “yorucu” bularak kısa sürede bıraktığını belirtiyor. Bu durum, yüz binlerce üniversite mezunu iş ararken, meslek sahibi ustaların kendi iş yerlerini kurup üretime katkı sağlaması gerçeğinin gençler arasında yeterince anlaşılamadığını gösteriyor. Ne yazık ki, “elin işine saygı” kültürünün zayıflamasıyla birlikte meslek liseleri de boş kalıyor.

Emekli Ustaların Yerine Kimse Gelmiyor

Birçok zanaatkar, ilerleyen yaşına rağmen dükkanını kapatamıyor çünkü bildiği işi yapacak kimseyi bulamıyor. Bu durum, kimi zaman 40 yıllık birikimlerin, kapısı kilitlenen atölyelerle birlikte yok olup gitmesine neden oluyor. Türk zanaat kültürü, sessizce sahneden çekiliyor.

Gelecek İçin Büyük Tehditler

Bu gidişatın önüne geçilmezse, yakın gelecekte Küçük sanayi siteleri boşalarak usta ve çırak eksikliğiyle birlikte atölyeler kapanacak. El emeğine dayalı üretim kaybolacak ve Türkiye’nin kendi özgün üretim kapasitesi zarar görecek. Dışa bağımlılık artarak tamirat ve bakım süreçleri için dış kaynaklara bağımlılık başlayacak. Genç işsizliği artacak, sektörler usta bulamayacak. Bir yanda işsiz gençler varken, diğer yanda acil usta ihtiyacı olan sektörler çaresiz kalacak.

Bu kriz, sadece eğitim sisteminin değil, tüm toplumun ortak meselesi. Uzmanlar ve yerel yetkililer, ustalık mesleğine yeniden değer verilmesi, gençlere sadece diploma değil, beceri kazandırma hedefinin benimsenmesi ve meslek liselerinin itibarının yeniden kazandırılması gerektiği konusunda uyarıyor.

RECEP BAYSAL